Tracimat werft aan! Raadpleeg onze vacatures en solliciteer nu. Wie weet word jij onze nieuwe collega.
24 aug 2021

In de kijker - Mijnsteen

In het artikel hieronder lichten we graag het materiaal "Mijnsteen" toe dat de nodige aandacht vergt tijdens inventarisatie. De belangrijkste boodschap die we alvast voor dit materiaal willen meegeven is:

  • Mijnsteen mag niet naar een producent voor gerecycleerde granulaten worden afgevoerd volgens het eenheidsreglement (ER). De puinstroom mag dus niet worden vermengd met het steenpuin/mengpuin dat (met of zonder verwerkingstoelating) naar de breker gaat.
  • Het is daarom belangrijk dat de deskundige hier tijdens inventarisatie voldoende aandacht aan besteedt en dat mijnsteen afzonderlijk geïnventariseerd wordt.

A. Wat is mijnsteen en hoe inventariseer ik dit?

Mijnsteen is een verzamelnaam voor alle grofkorrelige restproducten die bovengehaald werden bij de ontginning van steenkool (tot medio jaren ’90) en niet (verder) exploiteerbaar zijn. Het is voornamelijk samengesteld uit kleihoudende gesteenten (ca. 70%), zandsteen (20%) en resten steenkool (10%). Deze restproducten werden vaak op bovengrondse steenstorten gestockeerd, gekend als ‘terrils’, in de gemeenten Beringen, Zolder, Houthalen, Winterslag, Zwartberg, Waterschei (Genk) en Eisden.

Op chemisch vlak bevat mijnsteen verhoogde metaalconcentraties en sulfaatzouten. Door de oxidatie van pyriet ontstaan sulfaten en ijzeroxiden en treedt verzuring op, wat op zijn beurt aanleiding geeft tot sulfaatuitloging. Daarnaast kan mijnsteen, als gevolg van de steenkoolontginning zelf, ook verontreinigd zijn met o.a. minerale olie, fenolen, PCB’s en PAK’s. Ten gevolge van deze potentiële verontreinigingen en/of door de negatieve impact van sulfaatuitloging op de kwaliteit van te recycleren granulaten, dient mijnsteen geweerd te worden uit puin dat afgevoerd wordt naar een producent van gerecycleerde granulaten (breek/zeefinstallatie).

Voor een sloopdeskundige betekent dit concreet het volgende:

  • Tijdens het terreinbezoek en de inventarisatie van de materialen in het SOP dient voldoende aandacht te worden besteed aan de identificatie van deze stroom.
  • Mijnsteen dient als “Potentieel verontreinigd steenpuin” te worden opgenomen in de inventaris van het sloopopvolgingsplan, met bijkomende opmerking “Mijnsteen”.

Bij de opmaak van de conformverklaring zal Tracimat aangepaste uitvoeringsbepalingen en aandachtspunten m.b.t. deze sloopmaterialen opnemen. Tracimat levert voor dit materiaal ook geen verwerkingstoelating af.

B. Hoe herken ik het?

Er kunnen twee verschillende soorten mijnsteen onderscheiden worden: zwarte en rode mijnsteen. Zwarte mijnsteen is het oorspronkelijk restproduct van de steenkoolontginning die zich situeerde in de gemeenten Beringen, Zolder, Houthalen, Winterslag, Zwartberg, Waterschei (Genk) en Eisden. Rode of ‘gebrande’ mijnsteen ontstaat door de spontane ontbranding van zwarte mijnsteen op de terrils, waarbij de kleiige materialen worden gebakken en het steenkoolgehalte afneemt. Rode of gebrande mijnsteen is bestendiger en sterker dan zwart of ongebrande mijnsteen.

C. Toepassingen en voorkomen van mijnsteen

Mijnsteentoepassingen zijn vooral terug te vinden op de mijnterreinen van het Kempisch steenkoolbekken én in de ruime omgeving errond. Enkele voorbeelden van deze toepassingen zijn :

  • als vul- of ophoogmateriaal of (onder)fundering in de wegenis
  • rode mijnsteen werd ook toegepast als wegenisverharding of terreinverharding op de mijncités en op sportterreinen of tennisvelden.
  • als grondstof ter vervanging van bouwstofklei, bijv. in de keramische sector

Zoals eerder aangehaald, mag mijnsteen niet met een verwerkingstoelating van Tracimat worden afgevoerd naar een producent van gerecycleerde granulaten (breek/zeefinstallatie).

Indien mijnsteen als bouwstof aangewend wordt, dient hiervoor een grondstofverklaring aangevraagd te worden bij OVAM. De bouwtechnische kwalificering kan geattesteerd worden via het toepassingsreglement TRA-40 (COPRO).